10th Pass Student Scheme शेती ही आपल्या देशाची खरी ताकद आहे. पिकाचं उत्पादन चांगलं व्हावं यासाठी मातीची तपासणी म्हणजेच मृद परीक्षण अत्यंत महत्त्वाचं असतं. याच पार्श्वभूमीवर सरकारने एक महत्त्वाची योजना सुरू केली आहे. राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेंतर्गत २०२५-२६ या वर्षात गाव पातळीवर मृद परीक्षण प्रयोगशाळा उभारण्याचा मोठा उपक्रम राबवला जाणार आहे. विशेष म्हणजे यासाठी फक्त दहावी उत्तीर्ण असणं पुरेसं आहे.
यामुळे गावातच तरुणांना रोजगाराची संधी मिळेल आणि शेतकऱ्यांना जवळच माती तपासणीची सोय उपलब्ध होईल. या योजनेत प्रत्येक प्रयोगशाळेसाठी दीड लाख रुपयांचं अनुदान देण्यात येणार आहे. चला, या योजनेची सविस्तर माहिती पाहूया.
मृद परीक्षण म्हणजे काय?
मृद परीक्षण म्हणजे शेतातील मातीची तपासणी करून त्यातील पोषक तत्त्वं, सामू (pH), कार्बनचं प्रमाण, क्षारता आणि इतर घटक समजून घेणे. यामुळे शेतकऱ्यांना योग्य पीक निवडायला मदत होते, खतांचा योग्य वापर करता येतो आणि शेतीचं उत्पादनही वाढतं.
आता गावातच प्रयोगशाळा उभारल्यामुळे शेतकऱ्यांना दूरवर जावं लागणार नाही आणि तरुणांना त्यातून रोजगार निर्माण होईल.
कोण करू शकतो अर्ज?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही अटी आहेत –
- अर्जदार दहावी उत्तीर्ण असावा
- वय १८ ते २७ वर्षांच्या दरम्यान असावं
ही योजना फक्त व्यक्तींनाच नाही तर शेतकरी उत्पादक संस्था, कृषी क्लिनिक, कृषी व्यवसाय केंद्र, माजी सैनिक, बचतगट, खत विक्रेते तसेच शाळा-महाविद्यालयांसाठीही खुली आहे. म्हणजेच, शेतीशी निगडित काम करू इच्छिणाऱ्या अनेकांना ही संधी उपलब्ध होणार आहे.
अर्ज कुठे आणि कधी करायचा?
या योजनेचा अर्ज तुम्ही तुमच्या तालुका कृषी अधिकारी, जिल्हा मृद सर्वेक्षण व मृद परीक्षण अधिकारी किंवा जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी यांच्याकडे सादर करावा लागेल.
लक्षात ठेवा अर्ज करण्याची अंतिम तारीख आहे २५ ऑगस्ट २०२५.
वेळ न दवडता आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज सादर करावा. अर्जांची छाननी जिल्हा पातळीवरील समितीमार्फत केली जाईल आणि पात्र उमेदवारांची निवड केली जाईल.
अनुदान आणि उत्पन्नाची संधी
या योजनेत प्रत्येक प्रयोगशाळेसाठी सरकारकडून १.५ लाख रुपयांचं अनुदान देण्यात येणार आहे.
- प्रयोगशाळेची वार्षिक तपासणी क्षमता सुमारे ३,००० नमुने असेल.
- पहिल्या ३०० नमुन्यांसाठी प्रति नमुना ३०० रुपये अनुदान मिळेल.
- पुढील ५०० नमुन्यांसाठी प्रति नमुना २० रुपये प्रोत्साहन निधी मिळेल.
- उर्वरित नमुन्यांसाठी शेतकऱ्यांकडून शासन दरानुसार शुल्क घेता येईल.
यामुळे तरुणांना एक स्थिर आणि दीर्घकालीन उत्पन्नाचा स्रोत मिळू शकतो.
का आहे ही योजना महत्त्वाची?
- गाव पातळीवर रोजगार निर्मिती
- शेतकऱ्यांना जवळच माती तपासणीची सुविधा
- वेळ आणि पैशाची बचत
- शेतीतील उत्पादनवाढ आणि चांगल्या गुणवत्तेचं पीक
- तरुणांना सरकारी अनुदानाच्या मदतीने व्यवसाय सुरू करण्याची संधी
ही योजना केवळ प्रयोगशाळा उभारण्यापुरती नाही, तर शेतीत तंत्रज्ञान आणि नव्या सुविधांचा प्रसार करण्यासाठी मोठं पाऊल आहे.
पुढचं पाऊल
जर तुम्ही या योजनेत सहभागी होऊ इच्छित असाल, तर त्वरित जवळच्या तालुका कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधा. अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रं – दहावीचं प्रमाणपत्र, वयाचा पुरावा आणि इतर कागदपत्रं तयार ठेवा.
ही संधी तुम्हाला तुमच्या गावातच स्वतःचा व्यवसाय उभारण्याची, शेतकऱ्यांना मदत करण्याची आणि आर्थिक स्वावलंबन मिळवण्याची सुवर्णसंधी आहे.
डिस्क्लेमर: वरील माहिती शैक्षणिक आणि सामान्य जनजागृतीसाठी आहे. योजनांबाबतची अटी, पात्रता आणि प्रक्रिया यामध्ये वेळोवेळी बदल होऊ शकतात. अर्ज करण्यापूर्वी कृपया अधिकृत कृषी विभाग किंवा संबंधित कार्यालयाकडून तपासून घ्यावे.